کربن فعال یا ذغال فعال یک ماده جاذب کربن است که در درجه اول از اتم های کربن تشکیل شده است . این ماده بسیار متخلخل و دارای ساختار پیچیده ای میباشد .

شبکه های تخلخل  موجود در کربن های فعال، کانال هایی هستند که در یک اسکلت سفت و سخت از لایه های بی نظم اتم های کربن که به صورت یکنواخت توسط پیوندهای شیمیایی بهم متصل و انباشته شده اند و ایجاد یک ساختار بسیار متخلخل  از لایه های کربن کرده اند . این منافذ کوچک و کم حجم باعث افزایش سطح دسترسی برای جذب یا انجام واکنش های شیمیایی شده است.
کربن  فعال از پوسته نارگیل ، ذغال سنگ نارس ، چوب سخت و نرم ، ذغال سنگ لیگنین ، قیر ...و انواع مواد ویژه کربنی تولید می شوند. مکانیسم های فعال سازی شیمیایی با بخار در درجه حرارت بالا برای تولید کربن فعال از این مواد اولیه بکاربرده میشود.
شبکه متخلخل در ساختار شبکه کربن اکتیو باعث میشود تا ناخالصی ها از محیط های گازی و مایع از طریق مکانیسمی به نام جذب ،جذب شود ،فرایند جذب به دو صورت فیزیکی و شیمیایی صورت میگیرد.وزن مولکولی ، قطبیت ، حلالیت در آب دمای جریان سیال و غلظت آن همه عواملی هستند که به ظرفیت کربن برای حذف مواد تاثیر می گذارند .
کربن فعال یکی از موثرترین جذب کننده هاست زیرا دارای قوی ترین نیروهای جذب فیزیکی با بیشترین میزان تخلخل جاذب از هر ماده شناخته شده در جهان است.
کربن فعال با سایر نامهای کربن اکتیو ، زغال فعال ، کربن بلک ، کربن اکتیو جاکوبی شناخته میشود.            
امروزه کربن اکتیو(carbon active)  در طیف گسترده ای از صنعت استفاده می شود. کربن اکتیو معمولاً برای جذب ترکیبات طبیعی آلی ، ترکیباتی که دارای  بو وطعم هستند  و همچنین مواد شیمیایی آلی مصنوعی در تصفیه آب آشامیدنی استفاده می شود.