رزین رنگبر شربت قند چیست و کاربرد آن

رزین رنگبر شربت قند یک نوع رزین آنیونی تبادل یونی قوی است که ظاهر آن به صورت دانه‌های کروی شکل و ژله‌ای رنگ بسیار روشن می‌باشد. این نوع رزین، عملکرد مطلوبی در از بین بردن رنگ دارد و به همین دلیل، به نام رنگ‌بر شناخته‌شده‌ است و اغلب از آن برای تصفیه نیشکر و تهیه شکر سفید در کارخانه نیشکر و کارخانه قند استفاده می‌شود.

رزین رنگبر چیست

همان‌طور که گفته شد، رزین رنگبر شربت قند نوع دیگری از رزین‌های تبادلی یونی است که به منظور رنگ‌زدایی از شکر مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع رزین از وینیل بنزیل تری متیل آمونیوم تشکیل‌شده است و متخلخل می‌باشد. ساختار پلی استایرن این نوع رزین در مقایسه با رزین‌های آکریلیکی بیشتر مستعد رسوب با ترکیبات آلی است. در نتیجه، توانایی رنگ‌زدایی این نوع رزین نسبت به رزین‌های آکریلیکی، بیشتر می‌باشد.

از ویژگی‌های رزین رنگبر شربت قند می‌توان به پایداری حرارتی خوب و مقاومت بالا در برابر شوک اسمزی اشاره کرد. همچنین این نوع رزین تبادل یونی قوی دارای ساختار ژلی شفاف است که باعث شده است عملکرد عالی و بازدهی بسیار بالایی بعد از احیا پیدا کند. با وجود خواص منحصربه فرد این نوع رزین، هرگونه ترکیبات رنگی یونی یا غیریونی، به راحتی توسط این نوع رزین رنگ‌بر جذب می‌شوند. اغلب این نوع رزین به‌صورت نمک کلرید عرضه می‌گردد و در کارخانه‌های تولید قند و شکر به‌طور گسترده به کار گرفته می‌شود. در دمای عادی، رزین رنگبر شربت قند قابلیت از بین بردن 85 تا 90 درصد رنگ از شربت قند را دارد. 

مزایای رزین رنگبر شربت قند

مزایای رزین رنگبر شربت قند عبارتند از:

• عملکرد فوق‌العاده مطلوبی در حذف سختی آب
• کارایی جنبشی مناسب و ظرفیت تبادل عالی
• پایداری فیزیکی، شیمیایی و گرمایی عالی
• دارای قابلیت احیا و بازسازی مناسب
• عمر مفید بالا
• دارای تاییدیه و گواهینامه جهانی
• از این نوع رزین به عنوان ماده افزودنی به کربن فعال استفاده می‌شود.
• مقاومت بالا و پایداری عالی در برابر شوک‌های اسمز
• توانایی حذف 85 تا 90 درصد رنگ از شربت غلیظ‌شده
• ظرفیت فوق‌العاده در جذب ترکیبات رنگی یونی و غیر یونی

کاربرد رزین رنگبر شربت قند

به دلیل وجود برخی از ناخالصی‌ها در شکر خام، رنگ اولیه آن قهوه‌ای می‌باشد. همچنین شکر خام دارای رنگ، بو و طعم خاصی است که نیاز به تصفیه دارد. در فرآیند تصفیه شکر، ساکارز از ساقه نیشکر یا چغندر قند استخراج  و سپس ذوب می‌گردد. در مرحله بعد، ساکارز با رزین رنگبر شربت قند ترکیب می‌شود تا عملیات رنگ‌زدایی انجام گردد. در نهایت با انجام مراحل تغلیظ و کریستالیزاسیون، شکر سفید به عنوان محصول نهایی تولید می‌شود.

به‌طور عمده، ترکیبات رنگی موجود در شربت قند یا از رنگ‌های طبیعی گیاه نیشکر گرفته‌شده‌اند یا در فرایند تولید شربت قند به وجود آمده‌اند. در حالی که رنگ‌های موجود در شکر تصفیه‌شده، از ترکیبات آلی با ساختار پیچیده گرفته‌شده‌اند. البته ناگفته نماند که میزان رنگ در شربت قند تولیدشده از چغندر قند در مقایسه با شربت قند تولیدشده از نیشکر، بیشتر است.

احیای رزین رنگبر شربت قند

پس از استفاده طولانی مدت از رزین رنگبر شربت قند به دلیل جذب بالای آنیون‌های غیر مطلوب، این رزین اشباع می‌شود. در این صورت با احیای این نوع رزین، دوباره قابلیت خود را برای رنگ‌زدایی از شربت قند به دست می‌آورد. فرآیند احیای این رزین به‌وسیله نمک ۱۰%NaCl انجام می‌شود. همچنین از محلول ۱%NaOH برای افزایش کارایی و حذف بهتر رنگ‌ها و برای جلوگیری از اسیدی شدن شربت قند استفاده می‌گردد.

جمع‌بندی

استفاده از رزين رنگبر شربت قند به‌عنوان يكي از روش‌های متداول رنگ‌زدایی در صنايع قند به‌طور گسترده رواج پیداکرده است. این نوع رزین از نظر تركيب، اندازه، خواص رنگبري، تصفيه و دفع پسماند و نيز تجهيزات موردنیاز در به‌کارگیری آن‌ها، بسيار مناسب می‌باشد و فرآیند رنگ‌زدایی را باکیفیت انجام می‌دهد. از طرفی، این نوع رزین بازده بالایی در احيا دارد.

📌 مطالب پیشنهادی :

منابع

• مشکلات ناشی از شست و شوی نامناسب رزین های تبادل یونی
• ذغال فعال چیست و کاربرد آن
• رزین رنگبر چیست و کاربرد آن
• ایزوتیازولین چیست | معرفی مضرات ایزوتیازولین و کاربردها
• کاربرد های مورفولین (Morpholine )

رزین رنگبری شربت قند A500PS